Christian Ulemans of Brantsgasthuis
locatie: Peperstraat
Van deze instelling bezitten wij helaas geen stichtingsbrief. Van Oudenhoven zegt, dat het gasthuis door Christina Ulemans werd opgericht voor acht vrouwen en dat het stond in de Peperstraat. Volgens Schutjens zou het bij testament van 17 februari 1400 zijn gesticht. Wij hebben helaas niet kunnen achterhalen, waar hij deze wetenschap vandaan heeft. Bij Van Sasse van Ysselt vinden wij een nadere plaatsaanduiding van het gasthuis, daar deze zegt, dat het gelegen was aan het gangetje naast het huis nr. 37.
De rechtstoestand van de godshuizen te 's-Hertogenbosch vóór 1629
Sasse van Ysselt
Het Oude vrouwenhuis genaamd het Ulemans- of Brantsgasthuis
|
Aan het gangetje, dat naast laatstbedoeld huis loopt, stond oudtijds het oud vrouwenhuis of gasthuis van Christina Ulemans, ook wel genaamd Brantsgasthuis. De stichtingsbrief van dit gasthuis is reeds sedert lang verloren en evenzeer de wetenschap voor hoeveel oude vrouwen het oorspronkelijk werd opgericht. Gedurende eene lange reeks van jaren werd het beheerd door eenige burgers van den Bosch, die voorgaven bloedverwanten van de stichteres te wezen. Later trok de Regeering van den Bosch zich het beheer van deze fundatie aan. Zoolang als het heeft bestaan werden er vijf oude vrouwen in verpleegd. Bij de algemeene opheffing der kleine Bossche gasthuizen werd ook deze fundatie vernietigd.
Aan de andere zijde van voorzegd gangetje stonden twee burgerwoningen l), op het grootste gedeelte van wier
| 440 |
|
erven thans het koetshuis met koetsierswoning van het daarnaast staand heerenhuis staat, dat voor een deel ook op een stuk van die erven 2) is gebouwd, toen het in de 18e eeuw door den Bosschen timmerman en architect Willem Hubert op nieuw werd opgetrokken. Het is het huis genaamd de Wereld. | 441 |
| Noten | |
| 1. | Het eerste dier woningen, behoorde in het begin der 16e eeuw aan mr. Henrick Loeckemans, priester en beneficiaat der St. Janskerk te den Bosch; diens erfgenamen, zijnde o.a. Heylwich Loeckemans Gijsbertsdr, huisvrouw van Jan van den Velde, verkochten 14 Juni 1564 (Reg. no. 209 f. 347) dit huis aan Berwinus, zoon van Arnold Henrickszn van Os, van wien het erfde zijne weduwe Ysabela. Mr. Gijsbertus Goeverincx, aartsdiaken van de St. Janskerk te den Bosch, was de executeur van haar testament en verkocht als zoodanig 12 October 1587 (Reg. no. 241 f. 145) dit huis aan mr. Symon Verepeus, priester en kanonik der Collegiale kerk van Hilvarenbeek, later kanonik der St. Janskerk van den Bosch; de executeurs van het testament van dezen laatste verkochten het 25 Februari 1599 (Reg. no. 234 f. 152) aan Hillegond, dochter, van Jan van Braeckell. |
| 2. | Het was op een stuk van het erf van het huis, dat voorheen het eigendom was van Leonard (?) Tempelaer, schout te Castricum, dat dit huis voor een deel werd opgebouwd; dat erf werd door Willem Hubert Senior 4 Februari 1804 aan mr. Antony van Hanswijk, den eigenaar van bedoeld huis verkocht, met verklaring, dat op dit erf diens huis mede was gebouwd. |
De voorname Huizen en Gebouwen van 's-Hertogenbosch II (1910) 440-441
Boeken
| 1964 |
dr. J.P.A. CoopmansDe rechtstoestand van de godshuizen te 's-Hertogenbosch vóór 1629Zuid-Nederlandsche Drukkerij N.V. | 's-Hertogenbosch 1964 |
Literatuur en bronnenpublicaties
J.H. van Heurn, Beschrijving der Stad 's-Hertogenbosch (2022) 366
L.H.C. Schutjes, Geschiedenis van het bisdom 's-Hertogenbosch (1876) IV. 532
n: vermelding in een voetnoot
Bossche Encyclopedie |